BelgiumBelgië

Het ESS

Het Europees Sociaal Onderzoek (European Social Survey, ESS) is een crossnationaal sociaalwetenschappelijk onderzoek dat sinds 2002 om de twee jaar wordt uitgevoerd in heel Europa. ESS verzamelt data over houdingen, overtuigingen en gedragspatronen van de bevolking in meer dan twintig landen. Het onderzoek wordt geleid door een centraal team, het Core Scientific Team, voorgezeten door Rory Fitzgerald van de City St George's, University of Londen (VK) in samenwerking met zes partnerinstituten:

• Centerdata, Nederland
• GESIS, Duitsland
• Sikt, Noorwegen
• Sociaal en Cultureel Planbureau, Nederland
• Universitat Pompeu Fabra, Spanje
• Universiteit van Ljubljana, Slovenië
• University of Essex, VK

Het ESS verzamelt data over houdingen, overtuigingen en gedragspatronen van de bevolking in meer dan dertig landen.

De voornaamste doelen van het ESS zijn:

• het in kaart brengen van stabiliteit en verandering in de sociale structuur, levensomstandigheden en houdingen in Europa en het interpreteren van Europa’s wijzigende sociale, politieke en ethische weefsel,
• het ontwikkelen en verspreiden van hogere standaarden inzake nauwkeurigheid van crossnationaal onderzoek in de sociale wetenschappen. Met name op het vlak van het ontwikkelen van een vragenlijst, de steekproeftrekking, de dataverzameling, de reductie van vertekening en de betrouwbaarheid van vragen,
• het introduceren van betrouwbare indicatoren van nationale vooruitgang gebaseerd op de inzichten en opinies van burgers met betrekking tot sleutelaspecten van de maatschappij waarin ze leven,
• het trainen en begeleiden van Europese sociale wetenschappers in vergelijkende kwantitatieve technieken en analyses,
• het verhogen van de zichtbaarheid en reikwijdte van data over sociale verandering onder onderzoekers, beleidsmakers en het ruimere publiek.

ESS in België

De KU Leuven en de UCLouvain zijn samen verantwoordelijk voor de uitvoering van dit onderzoek. Het veldwerk van de elfde ronde van ESS in België wordt uitgevoerd door de onderzoeksbureaus Kantar Belgium en MCM Research. Het onderzoek wordt in België gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) en het Fonds National de la Recherche Scientifique (FNRS).

België heeft deelgenomen aan alle voorbije rondes van ESS. Alle documentatie van de voorbije rondes in België vindt u hier.

Voor vragen in verband met ESS in België kunt u contact opnemen met het coördinatieteam via info@essbelgium.be.

Informatie voor respondenten

De informatie voor respondenten vindt u hier.

Enkele resultaten van voorbije rondes

• ​De visie van de Belg op vluchtelingen (2016)
• De visie van de Belg op klimaatverandering (2016)
• De visie van de Belg op migratie (2002-2014)
• Belgen zware drinkers? Een toekomst in de EU? Onze gezondheidszorg, onze trots? Voorwaarden om in België te komen wonen? Rijk en gelukkig? (2016)
• 10 jaar ‘European Social Survey’: Enkele resultaten van de eerste zes rondes (2002-2012) (2014)
• Veranderende waarden in een veranderend Europa: Enkele resultaten uit het ‘European Social Survey’ (2012)
• Informatie voor respondenten: De informatie voor respondenten vindt u hier.

Onderwerpen

ESS verzamelt data over de houdingen, overtuigingen en gedragspatronen van de bevolking in heel Europa. De vragenlijst bestaat uit een vaste module die hetzelfde blijft in elke ronde, roterende modules over specifieke onderwerpen en een aanvullend gedeelte voor methodologische testen van de vragen.

De vaste module legt de focus op:

• mediagebruik
• politiek
• vertrouwen in de instellingen
• immigratie
• angst voor criminaliteit
• gezondheid
• religie
• welzijn
• waarden
• sociaaldemografisch profiel

De roterende modules leggen de focus op:

• immigratie, burgerschap en democratie (ronde 1, 2002)
• economische moraal, werk, familie en welzijn, gezondheid en zorg (ronde 2, 2004)
• levensloop, persoonlijk en sociaal welzijn (ronde 3, 2006)
• houdingen ten aanzien van leeftijd en houdingen ten aanzien van welvaart (ronde 4, 2008)
• vertrouwen in politie en rechtbanken (ronde 5, 2010)
• begrip en evaluatie van democratie, en persoonlijke en sociaal welzijn (ronde 6, 2012)
• immigratie en ongelijkheid in gezondheid (ronde 7, 2014)
• klimaatverandering en energie, en sociale zekerheid (ronde 8, 2016)
• levensplanning en politieke procedurele rechtvaardigheid (ronde 9, 2018)
• begrip en evaluatie van democatie en digitaal sociaal contact in werk en gezin (ronde 10, 2021)

De vragenlijst en alle andere documentatie van de voorbije rondes van ESS in België vindt u hier

Methoden

In België bestaat er een Nederlandstalige en een Franstalige versie van de vragenlijst. Beide zijn gebaseerd op de Engelstalige bronvragenlijst opgesteld door het centrale team. Landenspecifieke informatie zoals de lijst van politieke partijen, geloofsovertuigingen, onderwijscategorieën en samenlevingsvormen reflecteren echter de nationale context. De ESS vragenlijst wordt in België afgenomen door middel van CAPI (computer assisted personal interviewing). Dat wil zeggen dat een interviewer de vragen voorleest van een computerscherm en de antwoorden van respondenten ook direct via de computer ingeeft.

ESS steekproeven zijn representatief voor alle personen van 15 jaar en ouder (geen maximum leeftijdsgrens) die wonen in private huishoudens, ongeacht nationaliteit of taal. De Belgische steekproef werd getrokken uit het Rijksregister. De steekproeftrekking is volledig willekeurig bij elke stap. De Duitstalige Gemeenschap wordt omwille van praktische redenen niet opgenomen in het steekproefkader (geen vragenlijst in het Duits in België).